Het publiek maakt vandaag voor het eerst kennis met de*beweging, met de lancering van jullie manifest. Wie zijn er betrokken, en waar staan jullie voor?
de*beweging is een initiatief mensen die uit verschillende sociale bewegingen. We zijn actief van de woonbeweging tot de anti-racismebeweging en van de vakbeweging tot de klimaatbeweging. Wij geloven – sterker nog, we weten – dat sociale verandering niet uit de politiek komt, maar wordt afgedwongen door ‘de straat’ en daarom organiseren we een brede coalitie van progressief linkse groepen die zich inzetten voor een radicaal sociaal verhaal. In ons manifest kun je er alles over lezen.
‘de*beweging slaat de handen ineen,’ lezen we daar. Waarom is het volgens jullie nodig om een coalitie te vormen?
Om te beginnen omdat de verschillende strijdterreinen samenhangen. We kunnen bijvoorbeeld niet strijden voor woningen voor iedereen, zonder serieus werk te maken van racisme op de woningmarkt. De klimaatcrisis wordt veroorzaakt door een kapitalistisch en (neo)koloniaal systeem en als je iets aan ‘het klimaat’ wilt doen moet je dus ook dáár iets aan doen. Voor een voedselsysteem dat goed is voor boer, burger en de planeet moet grond aan de markt worden onttrokken en daarvoor moet de economie fundamenteel anders worden vormgegeven. We hebben elkaar simpel gezegd dus gewoon nodig. Daarnaast staan we ook sterker als we de handen ineen slaan en gezamenlijk actie voeren. Er is een krachtige en brede beweging nodig om een keerpunt te creëren na jaren van kil rechts beleid.
We hebben de opdracht het collectieve eigenaarschap over de democratie en economie terug te winnen.
Vandaag hebben jullie het manifest van de*beweging naar buiten gebracht, woensdag volgen de concrete eisen. Hoe zijn deze tot stand gekomen?
Met een klein clubje initiatiefnemers hebben we het afgelopen half jaar op de thema’s democratie, economie, discriminatie, klimaat en internationale solidariteit gewerkt aan een tekst die de linkse beweging in al haar diversiteit kan aanspreken. Vervolgens hebben we grassroots groepen gevraagd om elk eisen toe te voegen op de thema’s waar zij zich voor inzetten. In online bijeenkomsten, mails en telefoongesprekken konden groepen feedback geven op elkaars eisen. Sommige van de eisen in het manifest zijn super ambitieus, maar er is geen enkel punt wat niet uit de beweging zelf komt en gedragen wordt door tenminste één groep.
Jullie zoeken de oplossing voor verschillende problemen, zoals vervuilende industrie en de greep van het bedrijfsleven op alle aspecten van ons bestaan, in democratisering en collectief eigenaarschap.
Één van de venijnigste gevolgen van het neoliberalisme is dat veel mensen zichzelf niet meer als maatschappelijke actor zien. Mensen hebben het gevoel dat ze het eigenaarschap over hun leven kwijt zijn, en dat is ook terecht. De hele publieke sector is uitgekleed. In de zorg wordt elke handeling geklokt, er is door onderbetaling een chronisch gebrek aan leraren en de overheid heeft geen enkele controle over de meest vervuilende bedrijven. We hebben de opdracht het collectieve eigenaarschap over de democratie en economie terug te winnen. Dit creëert vervolgens mogelijkheden om in de hele maatschappij verandering af te dwingen. Door de maatschappij te democratiseren kunnen we ongelijkheid verkleinen, discriminatie tegengaan en de klimaatcrisis bestrijden. Het verhaal van democratisering en publiek eigenaarschap is bovendien een tegengif voor het cynische, rechtse narratief van individuele verantwoordelijkheid.
Dit initiatief kiest voor samenkomen in plaats van stoken; solidariteit boven eigen gewin. We moeten wel: er is een wereld te winnen, en alleen samen hebben we de macht die winst te behalen.
De eisen die jullie hebben geformuleerd bestrijken veel verschillende onderwerpen. Hoe zorgen jullie ervoor dat elk van de groepen die ondertekend heeft gecommitteerd is aan het hele manifest, en niet alleen aan hun ‘eigen’ eis?
Elke groep die meedoet aan de coalitie kan een eis aandragen waar die zich voor inzet richting 2025. Al deze campagne-eisen verzamelen we in het manifest. Zo zorgen we dat voor alles wat we eisen eigenaarschap ligt bij een groep. Woensdag 19 juli maken we deze concrete eisen bekend. Maar we weten ook – zoals zo velen al voor ons zeiden: niemand van ons is vrij, totdat we dat allemaal zijn. Zo is een overwinning op de fossiele industrie niet veel waard als we niet ook internationaal solidair zijn, en voorkomen dat kinderen in mijnen moeten werken voor de Tesla’s van een paar rijke Nederlanders.
We trekken samen op uit de overtuiging dat de beweging als geheel groter is dan de som van haar delen. We zijn solidair aan elkaar. We zijn het heus niet altijd eens, houden elkaar scherp en niet elke eis is ieders ‘lievelingseis’. Dit initiatief kiest voor samenkomen in plaats van stoken; solidariteit boven eigen gewin. We moeten wel: er is een wereld te winnen, en alleen samen hebben we de macht die winst te behalen.
Wat zijn de plannen met de*beweging? Aan wie zijn jullie eisen gericht, en welke strategieën gaan jullie gebruiken om ze werkelijk te laten worden?
In eerste instantie zijn we een coalitie die krachtig van zich wil laten horen in aanloop naar – en net zo goed ook ná – de verkiezingen. Onze eisen zijn politiek en we richten ons dus op politiek Den Haag. Om ze voor elkaar te krijgen, concentreren we ons in eerste instantie op drie dingen: het direct beïnvloeden van de maatschappelijke agenda door samen in actie te komen; het onder druk zetten van het volledige spectrum aan linkse partijen, en het beïnvloeden van gevestigde maatschappelijke organisaties. Hiervoor voeren we gezamenlijk een online campagne, lobbyen we én gaan we de straat op. Met de val van het kabinet is alles natuurlijk in een stroomversnelling gekomen, we zijn nu keihard bezig samen nieuwe actiedraaiboeken te maken.
Savannah Koolen is medeoprichter van Here to Support en Amsterdam City Rights.
Jelle de Graaf is strateeg, campaigner en organizer. Hij zet zich in om bewegingen te versterken en aan elkaar te verbinden.
Hannah van Binsbergen is hoofdredacteur van Jacobin Nederland.
