Nu het verkiezingstijd is, worden er door partijen als PvdA/GroenLinks veel beloftes gedaan, vertelt coördinator van het OV-protest Gijs Marteau. ‘Die partijen beloven nu allemaal fraaie dingen, zoals goedkoper openbaar vervoer.’ Maar ROOD wil meer dan dat. Marteau: ‘Daarmee werpen ze ons kruimels toe en we moeten daar geen genoegen mee nemen.’ Hun eis staat strijdlustig op hun flyer vermeld: ‘Gratis, goed en toegankelijk openbaar vervoer voor iedereen!’
Met de demonstratie start ROOD een bredere campagne tegen het beleid van de NS en voor beter openbaar vervoer. ROOD wil aan werkende mensen laten zien dat zij direct worden geraakt door deze prijsverhogingen, maar dat ze niet stilzwijgend hoeven toe te kijken. Dat ze ook buiten de verkiezingstijd bij elkaar kunnen komen en aan kunnen geven dat ze dit niet accepteren. ‘Politiek actief zijn en eisen stellen is niet iets dat alleen tijdens de verkiezingen kan. Je kunt daarbuiten ook naar voren komen en zeggen dat je hier niet van gediend bent.’
Raar beleid
Toen NS-baas Wouter Koolmees de spitsheffingen aankondigde, stond Marteau versteld van het gemak waarmee hij dat deed. Volgens hem deed Koolmees alsof het om een noodzakelijke maatregel ging. ‘Daar ontstond toen zoveel verontwaardiging over dat we het wel moesten oppakken.’ Marteau vertelt dat verschillende organisaties bezig waren met acties plannen, maar niks stond nog vast. En geen enkele partij had zich dit onderwerp toegeëigend.
De spitsheffing laat zien dat de overheid de pootjes laat hangen naar de eisen van de markt.
Vreemd, volgens Marteau. Het openbaar vervoer is juist een goed voorbeeld dat laat zien dat de overheid en semioverheidsorganisaties voor veel maatschappelijke problemen raar beleid voeren. ‘We willen dat mensen de auto minder gebruiken, maar vervolgens krijgen we beleid dat het gebruik van de trein ontmoedigt. De spitsheffing laat zien dat de overheid de pootjes laat hangen naar de eisen van de markt, in plaats daarvan zou ze moeten voorzien in de behoeftes van werkers.’
‘Sinds de jaren negentig zien we al dat de NS wordt uitgekleed. Taken zijn gesplitst en verdeeld over verschillende organisaties. Dat heeft allerlei problemen opgeleverd. Nu hebben we een vreemde tussensituatie waarin de NS, tussen publiek en privaat in zit. Dat is bijna een direct citaat van Wouter Koolmees, die daarmee rechtvaardigde dat hij wel twee keer de balkenendenorm mag verdienen. Deze quasi commerciële tussensituatie levert rare maatregelen op als spitsheffingen en prijsverhogingen. Die moeten de drukte gaan oplossen door het minder aantrekkelijk te maken om te reizen. Hiermee raak je juist de mensen die moeten betalen voor het openbaar vervoer. Studenten hebben er geen last van, want zij hebben het gratis studentenreisproduct. En mensen met een goedbetaalde baan worden hier ook minder door geraakt, want zij krijgen het openbaar vervoer vaak vergoed door hun werkgever.’
Verzet
Ons protest zal het begin zijn van een langere strijd voor gratis openbaar vervoer en betere werkomstandigheden voor spoorwegpersoneel, om samen een harde vuist te vormen tegen dit beleid. Marteau denkt dat ROOD een goede basis zal vormen voor dit verzet. ‘Met dit protest willen we mensen bij de beweging betrekken die niet zitten te wachten op prijsverhogingen en daar ook direct door worden geraakt. Daarnaast willen we mensen bereiken die vinden dat het openbaar vervoer voor iedereen toegankelijk moet zijn. Dat kunnen mensen zijn die betrokken zijn bij politieke organisaties, maar ook mensen zijn die daarbuiten staan. Met het OV-protest willen we duidelijk maken dat we ons niet moeten neerleggen bij slecht beleid’
Het OV-protest vindt zaterdag 23 september vanaf 13:00 plaats op het Jaarbeursplein in Utrecht.
Gijs Marteau, coördineert het OV-protest en is actief bij de socialistische jongerenorganisatie ROOD
Thijme van der Burg is freelance journalist.
