In 1960 riepen de Verenigde Naties 21 maart uit tot de Internationale Dag Tegen Racisme en Discriminatie. In de jaren 90 waren er in Nederland een aantal grote demonstraties tegen racisme, daarna is het een tijd veel stiller geweest. ‘Waarom is een demonstratie juist nu weer belangrijk?’
We zijn altijd actief gebleven, maar ik denk dat nu meer mensen voelen dat het tijd is om weer samen te komen. Er is veel gebeurd de laatste jaren. In Nederland is een extreemrechtse partij aan de macht, geholpen door de VVD. De PVV heeft in feite twee speerpunten: vluchtelingen tegenhouden en een hetze voeren tegen moslims.
Voorafgaand aan de verkiezingen deed Wilders beloften over betere gezondheidszorg en investeringen in het onderwijs. Hier is niets van uitgevoerd. Het was alleen een manier om aan de macht te komen, zodat ze hun xenofobie kunnen omzetten in beleid.
Wilders staat niet alleen, dat weten we. In zeven Europese landen is extreemrechts nu aan de macht. We zien ook allemaal wat er in de Verenigde Staten gebeurt, met de deportatie van tienduizenden mensen in alleen al de eerste maanden van Trumps presidentschap. Zaterdag demonstreren we in Amsterdam, maar er zijn wereldwijd demonstraties. Ik weet dat er in meer dan twintig Europese landen en in de VS mensen de straat op gaan om ‘stop, het is genoeg’ te zeggen.
Door wie wordt de oproep tot demonstratie gesteund?
We krijgen vooral steun van maatschappelijke organisaties. Amnesty, PAX en het COC roepen bijvoorbeeld hun achterban op, daar zijn we heel blij mee. Natuurlijk wordt de demonstratie ook gesteund door kleinere organisaties uit de actiebeweging en het maatschappelijk middenveld. Kitty Jong van de FNV komt spreken, ook dat is erg belangrijk. Wel valt ons op dat de grotere politieke partijen, zoals de PvdA, GroenLinks en D66, de oproep niet hebben ondertekend.
Waarom denk je dat ze dat niet gedaan hebben?
Ze hebben geen antwoord op Wilders, ze zijn nog steeds bang voor hem. Ze proberen de kerk in het midden te houden, in plaats van een helder antiracistisch alternatief te bieden. Zo zorgen ze ervoor dat ze niet meer herkenbaar zijn als partij voor arbeiders. Gelukkig heeft een aantal lokale afdelingen onze oproep wel ondertekend en wordt er actief gemobiliseerd voor zaterdag. We hopen veel partijleden te zien op de demonstratie.
Wij merken dat mensen zich niet alleen afkeren van het xenofobische en racistische beleid van de PVV en de VVD, maar ook bezorgd zijn over de inperking van vrijheden. Mogen we nog demonstreren? Mogen we nog een mening hebben?
De kracht van extreemrechts is voelbaar. Denk aan het racisme jegens de Marokkaanse gemeenschap na de Maccabi-rellen van 7 en 8 november. Maar ook aan de steun van onze regering aan de genocide in Gaza, door het leveren van oorlogsmaterieel. Er wordt opnieuw een oorlogssfeer gecultiveerd: meer geld naar defensie, minder naar sociale oplossingen.
Wij merken dat mensen zich niet alleen afkeren van het xenofobische en racistische beleid van de PVV en de VVD, maar ook bezorgd zijn over de inperking van vrijheden. Mogen we nog demonstreren? Mogen we nog een mening hebben? Kunnen we ons leven blijven vormgeven zoals wij dat zelf willen? We demonstreren zaterdag óók voor de vrijheid van de LGBTQI+-gemeenschap, tegen antisemitisme en vóór sociale en economische rechten van mensen met een beperking.
Saskia Boumans is redacteur van Jacobin Nederland
