Nu een akkoord over een staakt-het-vuren in Gaza formeel door beide partijen is goedgekeurd, is het verleidelijk om toe te geven aan een gevoel van euforie na de wreedheden sinds 7 oktober 2023. Toch moeten we nuchter blijven. Volgens Reuters ‘schetst het akkoord een eerste staakt-het-vurenfase van zes weken en omvat het de geleidelijke terugtrekking van Israëlische troepen uit Gaza en de vrijlating van gijzelaars door Hamas, in ruil voor Palestijnse gevangenen die door Israël worden vastgehouden.’
Maar met de wrede blokkade van Gaza die nog steeds van kracht is, komt er geen einde aan de genocide. De blokkade is op zichzelf al een genocidale daad, om de voormalige hoofdaanklager van het ICC Luis Moreno Ocampo aan te halen. Volgens het internationaal recht is het opleggen van een blokkade een oorlogsdaad. Dat betekent dat er geen staakt-het-vuren kan zijn zonder opheffing van het verstikkende beleg en de beëindiging van Israëls jarenlange blokkade van Gaza, die zowel onmenselijk als onwettig is. De Verenigde Naties beschouwen Israël nog steeds als een bezettingsmacht in Gaza, omdat Israël het gebied nog steeds controleert te land, ter zee en in de lucht.
In feite stelt het akkoord Israël in staat om zijn militaire bezetting van Gaza te handhaven en komt het hiermee tegemoet aan Israëls wens om permanent militair aanwezig te zijn in Gaza. Zoals CNN meldde, verwijzend naar Palestijnse functionarissen: ‘Volgens de laatste voorstellen zouden Israëlische troepen aanwezig blijven langs de Philadelphi-corridor — de smalle strook land op de grens tussen Egypte en Gaza — tijdens de eerste fase van het akkoord.’ De corridor, nu bezet door Israël, was Gaza’s enige brug naar de buitenwereld.
Bovendien ‘zou Israël ook een bufferzone binnen Gaza langs de grens met Israël handhaven, zonder te specificeren hoe breed die zone zou zijn.’ Met andere woorden, Israël eist blijvende controle over strategische gebieden in Gaza — een eis die eerdere gesprekken over een staakt-het-vuren heeft ondermijnd. En terwijl ‘de inwoners van Noord-Gaza vrij zouden mogen terugkeren naar het noorden van de strook… zouden er niet nader omschreven “veiligheidsregelingen” van kracht zijn.’ Dit kan dodelijk zijn voor ontheemde Palestijnen die willen terugkeren naar hun huizen in het noorden. Eind november 2023, toen de genocide in Gaza twee maanden gaande was, bereikten Israël en Hamas een tijdelijk staakt-het-vuren; op de eerste dag openden de Israel Defense Forces (IDF) het vuur op honderden Palestijnen die probeerden terug te keren naar hun huizen in het noorden van Gaza.
Hoewel een staakt-het-vuren het ergste bloedvergieten zou kunnen stoppen, zal het geen einde maken aan de ellende in Gaza. Het zal de totale verwoesting blootleggen die Israël heeft aangericht in de belegerde strook. Volgens een VN-rapport kan het 350 jaar duren voordat Gaza weer is opgebouwd als de blokkade in stand blijft. Alleen al het opruimen van het puin kan vijftien jaar in beslag nemen volgens UNRWA, de VN-hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen, om nog maar te zwijgen van de duizenden tonnen niet-geëxplodeerde munitie die verspreid over de hele Gazastrook liggen. Het voortdurende dwarsbomen van de UNRWA door Israël zou ook de onmiddellijke hulpverlening belemmeren.
Tenzij de hoofdoorzaken van de Palestijnse ellende worden weggenomen — Israëls belegering wordt opgeheven, zijn apartheidssysteem en bezetting worden beëindigd — zal het geweld zowel de Palestijnen als de Israëli’s blijven achtervolgen.
De Gazastrook zoals wij die kennen bestaat niet meer. Wanneer Israëlische leiders en generaals opscheppen dat ze Gaza ‘terug naar het Stenen Tijdperk’ hebben gebombardeerd, dan spreken ze niet in metaforische termen. Israël heeft Gaza voor de komende generaties vernietigd en het ‘totaal en volledig onbewoonbaar’ gemaakt.
En toch vermeldt de deal geen herstelbetalingen aan Palestijnen die hun huizen, scholen, ziekenhuizen, schuilplaatsen, moskeeën, waterputten en graanmolens zijn kwijtgeraakt en wier hele stedelijke infrastructuur is weggevaagd. (In een jaar tijd heeft Israël meer dan 85.000 ton zware bommen van Amerikaanse makelij op Gaza gegooid, het equivalent van meerdere atoombommen). Je kunt het beter een gijzeldeal noemen. In ruil voor bijna honderd Israëlische gijzelaars zullen slechts 3000 Palestijnse gevangenen worden vrijgelaten, in fasen, van de meer dan 10.000 gevangenen die onder erbarmelijke omstandigheden in Israëlische martelkampen worden vastgehouden — van wie de meesten sinds oktober 2023 zijn ontvoerd uit Gaza, volgens de commissie voor gevangenen- en ex-gevangenen en de Palestijnse gevangenenvereniging.
Dit is een betreurenswaardig akkoord, waarover te kwader trouw is onderhandeld. Het een ‘staakt-het-vuren’ noemen is misleidend. Het is een pauze in de genocide om de vrijlating van Israëlische gijzelaars in Gaza mogelijk te maken. Het is in geen geval permanent, slechts een tijdelijke pauze in de gevechten zonder garanties dat Israël zich zelfs maar aan de afspraak zou houden, vooral omdat Israëlische onderhandelaars erop hebben aangedrongen om troepen in Gaza te houden terwijl zij een staakt-het-vurenovereenkomst in Libanon meer dan honderd keer hebben geschonden. (Israëls lange geschiedenis van het schenden van staakt-het-vurendeals in Gaza is goed gedocumenteerd).
Netanyahu zelf heeft zijn bedoelingen bij verschillende gelegenheden duidelijk gemaakt. Zoals The New York Times berichtte, wil Netanyahu een ‘gedeeltelijke’ overeenkomst die de vrijlating van de gijzelaars zou verzekeren en Israël daarna zou toestaan de oorlog te hervatten. Terwijl de onderhandelaars van Hamas voortdurend een permanent staakt-het-vuren hebben geëist, stonden de Israëlische leiders erop dat elke overeenkomst het Israëlische leger in staat zou stellen om hun aanval en bezetting in Gaza voort te zetten. De Israëlische minister van Financiën, Bezalel Smotrich, zwoer afgelopen maandag dat hij de etnische zuivering van Gaza zou voortzetten: ‘Nu is het tijd om met al onze macht door te gaan, om de hele Gazastrook te bezetten en te zuiveren, om eindelijk de controle over de humanitaire hulp van Hamas over te nemen, en om de poorten van de hel op Gaza te openen totdat Hamas zich volledig overgeeft en alle gijzelaars zijn teruggegeven.’
Het vrij krijgen van de gijzelaars was natuurlijk nooit een Israëlische prioriteit. De Israëlische minister van nationale veiligheid Itamar Ben-Gvir pochte onvermoeibaar dat hij ‘keer op keer’ een gijzelingsdeal heeft verijdeld. Netanyahu zelf heeft consequent besprekingen over een staakt-het-vuren gesaboteerd om zijn politieke carrière te redden. En zelfs tijdens de onderhandelingen ging Israël door met het afslachten van Palestijnen in Gaza met een steeds grotere wreedheid en straffeloosheid, waarbij in een etmaal ten minste 62 Palestijnen werden gedood, waaronder een hele Palestijnse familie van drie generaties.
De Amerikaanse president Joe Biden erkent dat de deal niets anders is dan een ‘gevechtspauze’ met als doel de vrijlating van Israëlische gijzelaars. In een toespraak op maandag herhaalde Biden gemeenplaatsen over de veiligheid van Israël, terwijl hij lippendienst bewees aan de ‘humanitaire hulp’ voor de Palestijnen. ‘De deal die we hebben opgesteld zou de gijzelaars vrijlaten, de gevechten stoppen, Israël veiligheid bieden en ons in staat stellen om de humanitaire hulp aan de Palestijnen, die vreselijk hebben geleden in deze oorlog die Hamas is begonnen, aanzienlijk te verhogen. Ze zijn door een hel gegaan,’ zei Biden.
Maar de hel van Gaza heeft Biden zelf veroorzaakt. Het is tragisch dat de staakt-het-vurendeal — die een doorbraak bereikte dankzij, ironisch genoeg, Donald Trumps druk op Netanyahu, of misschien als Netanyahu’s geschenk aan de komende president — vrijwel dezelfde overeenkomst is die Hamas accepteerde en Israël zes maanden geleden verwierp, voordat in Gaza weer tienduizenden Palestijnen meer werden afgeslacht.
Een staakt-het-vuren mag de Israëlische leiders niet vrijpleiten van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Noch zou het Joe Biden vrijspreken, wiens regering meer dan een jaar lang Israëls genocidale machine tot het uiterste heeft gefinancierd en bewapend, terwijl ze weigerde Israëls wreedheden te beteugelen of hen te dwingen het bloedvergieten te stoppen.
De grimmige realiteit van de Israëlische bezetting zou moeten verklaren waarom talloze wapenstilstanden van de afgelopen decennia zijn geschonden in Gaza, uitmondend in een eindeloze cyclus van bloedvergieten. Wanneer je twee miljoen mensen opsluit in een gebied van 365 vierkante kilometer, hen genadeloos belegert zonder einde in zicht, met geen weg naar binnen of naar buiten, drones en raketten die dag en nacht overvliegen, voortdurende bewaking en intimidatie en nauwelijks zeggenschap over het eigen leven, kortom als je mensen in een hel laat leven, dan zal een vredesakkoord dat geen van deze zorgen wegneemt niet standhouden.
De genocide in Gaza is een bijzonder lelijke incarnatie van Israëls gewelddadige vestigingskolonialisme in Palestina, de tragische vrucht van tientallen jaren bezetting en onderdrukking van een stateloos volk dat beroofd is van fundamentele rechten en vrijheden. Tenzij de onderliggende oorzaken worden weggenomen — de belegering wordt opgeheven, het apartheidssysteem en de bezetting worden beëindigd – zal het geweld Palestijnen en Israëli’s nog jarenlang op tragische wijze blijven achtervolgen.
Seraj Assi is een Palestijnse schrijver die in Washington D.C. woont. Hij is auteur van de roman My Life As An Alien.
Vertaling: Tina Hoenderdos
