Eind december citeerde de achttienjarige Israëliër Tal Mitnick op Twitter/X een bijzonder treffend couplet van ‘Have You Been to Jail for Justice?’, geschreven door wijlen folkzangeres Anne Feeney.
Het lied begint met de boodschap dat ‘wetten gemaakt worden door mensen’ en dat ‘mensen zich kunnen vergissen’. Daarna volgen er voorbeelden: zo zijn er wetten (geweest) tegen vakbonden, vóór kinderarbeid en tegen vrouwenstemrecht. De conclusie is even simpel als onvermijdelijk: sommige wetten moeten overtreden worden.
Nu kan een tiener om allerlei redenen songteksten op social media posten. Maar Feeney’s lied had duidelijk een persoonlijke betekenis voor Mitnick. De dag nadat hij het vers had geplaatst, werd hij veroordeeld tot dertig dagen gevangenisstraf. De reden: hij weigerde zich bij de Israel Defence Forces (IDF) aan te melden.
In een lange, welbespraakte verklaring lichtte Mitnick toe waarom hij niet wil deelnemen aan wat hij een ‘wraakoorlog’ tegen de mensen in Gaza noemt. Daarmee toonde hij een oneindig helderder moreel kompas dan veruit de meeste politici in Israël, de VS en Europa aangaande ‘het conflict’.
Volgens Hamas, en ook volgens de IDF en het politieke echelon, is geweld de enige optie. Deze cyclus wordt voortgezet: ‘oog om oog’, zonder na te denken over een werkelijke oplossing die ons allen veiligheid en vrijheid zou bieden.
‘Het land heeft een probleem’
Mitnick zette zijn standpunt sterk en nauwkeurig uiteen. ‘Dit land heeft een probleem,’ begon hij. De daden van Israël of Hamas mogen er niet toe leiden dat of de Palestijnse, of de Israëlische bevolking wordt uitgewist. Beide volken zijn hier, en blijven hier. Het probleem is, volgens Mitnick, ‘suprematie’ – ‘het geloof dat dit land maar aan één volk toebehoort.’
Vervolgens beschrijft hij de gruweldaden van Hamas op 7 oktober, waarover hij opmerkt dat ze ‘nog nooit eerder in de geschiedenis van dit land zijn voorgekomen.’ Hij deinst er niet voor terug om deze verschrikkingen tot in grimmig detail te beschrijven. Maar over alles wat er ná 7 oktober gebeurde, is hij net zo helder:
Na de terroristische aanslag begon er niet alleen een wraakcampagne tegen Hamas, maar tegen het hele Palestijnse volk. Ongerichte bombardementen op woonwijken en vluchtelingenkampen in Gaza, volledige militaire en politieke steun voor het geweld van kolonisten op de Westelijke Jordaanoever en politieke vervolging op ongekende schaal binnen Israël. De realiteit waarin we leven is gewelddadig. Volgens Hamas, en ook volgens de IDF en het politieke echelon, is geweld de enige optie. Deze cyclus wordt voortgezet: ‘oog om oog’, zonder na te denken over een werkelijke oplossing die ons allen veiligheid en vrijheid zou bieden. Het leidt alleen maar tot meer doden en lijden.
Ik weiger te geloven dat meer geweld, veiligheid zal brengen. Ik weiger deel te nemen aan een wraakoorlog.
Mitnick groeide naar eigen zeggen op in een huis ‘waar discussie gewaardeerd wordt’. Die training in kritisch denken komt hem goed van pas nu hij moet bepalen of de onschuldige gijzelaars die Hamas op 7 oktober nam, gebaat zijn bij zijn dienstplicht bij de IDF. En inderdaad; de gijzelaars die inmiddels thuis zijn, werden vrijgelaten naar aanleiding van een (te kort) staakt-het-vuren.
En ondertussen:
Vanwege de criminele leugen dat ‘er geen onschuldige burgers zijn in Gaza,’ werden zelfs gijzelaars die met een witte vlag zwaaiden en in het Hebreeuws riepen, doodgeschoten. Ik wil me niet voorstellen hoeveel vergelijkbare gevallen er waren die niet zijn onderzocht, omdat de slachtoffers aan de verkeerde kant van het hek geboren werden. De mensen die ‘geen onderhandelingen met Hamas’ zeiden, hadden het gewoon mis, punt. Diplomatie, politieke inspanning en beleidsveranderingen zijn de enige manier om verdere vernietiging en dood aan beide kanten te voorkomen.
Het is cruciaal dat Mitnick een onderscheid maakt tussen ‘gewone mensen’ en ‘de generaals en egoïstische mensen die aan het hoofd van het systeem staan’. Gewone Israëli’s, zoals hij en zijn familie, besloten niet om Hamas te steunen zodat de Palestijnse politiek verdeeld zou raken en een tweestatenoplossing verhinderd werd. Ook beslisten zij niet om enkele dagen vóór 7 oktober troepen naar de Westelijke Jordaanoever te sturen om militante kolonisten te beschermen. En toch, nu een ‘al lang bestaand beleid dat altijd al gedoemd was om te barsten’ eindelijk is ontploft, ‘zijn wij degenen die naar Gaza worden gestuurd om te doden en gedood te worden.’
Hoewel ‘de cyclus van geweld inderdaad een cyclus is’, concentreert Mitnick zich op de realiteit die aan het probleem ten grondslag ligt. Hij noemt dit: ‘de status quo van apartheid en joodse suprematie tussen de Jordaan en de zee’.
Mitnick schetst geen specifieke visie op de toekomst – een ‘twee-staten-oplossing’, een unitaire democratische ‘één-staat-oplossing’ of een federale optie daartussenin. Dat lijkt me prima. Ik denk namelijk niet dat het de taak is van achttienjarigen die aan de universiteit zouden moeten beginnen (maar in plaats daarvan een celstraf riskeren omdat ze weigeren mee te doen aan monsterlijk onrecht) om een oplossing voor de geweldscyclus uit te werken. Maar Mitnick vraagt terecht aandacht voor het falen van politici om zelfs maar enige interesse te tonen in de totstandkoming van zo’n oplossing.
De verandering zal niet komen van corrupte politici hier, of van de leiders van Hamas – die eveneens corrupt zijn. Het zal van ons komen, van de mensen van de twee naties.
Niets van wat er sinds 7 oktober is gebeurd, aldus Mitnick, heeft het land een stap dichter bij de ‘rechtvaardige vrede’ gebracht die een einde zou kunnen maken aan het bloedvergieten. ‘Juist het tegenovergestelde.’ Onderdrukking, geweld en zelfs politieke vervolging van Israëlische joden die kritiek hebben op de regering, zijn alleen maar toegenomen.
Dus wat moet er gebeuren?
Hij concludeert:
De verandering zal niet komen van corrupte politici hier, of van de leiders van Hamas – die eveneens corrupt zijn. Het zal van ons komen, van de mensen van de twee naties. Ik geloof van harte dat het Palestijnse volk geen slecht volk is. Net zoals wij hier, willen ook de Palestijnen een goed en veilig leven leiden, een plek hebben voor hun kinderen om na school te kunnen spelen, en aan het eind van de maand de eindjes bij elkaar kunnen knopen. Aan de vooravond van de zevende oktober stond de steun voor Hamas in Gaza op een dieptepunt van 26%. Sinds het uitbreken van het geweld is die steun aanzienlijk toegenomen. Voor verandering is een alternatief nodig, een alternatief voor Hamas en een alternatief voor de militaristische samenleving waarin wij leven… Ik wil niet deelnemen aan de voortzetting van de onderdrukking, van de cyclus van bloedvergieten, maar direct werken aan een oplossing. En daarom weiger ik. Ik hou van dit land en van de mensen hier, omdat het mijn thuis is. Ik breng offers en werk, zodat dit een land wordt dat anderen respecteert. Een land waar je op een waardige manier kunt leven.
En dus gaat Tal Mitnick de gevangenis in.
Hij zal de komende dertig dagen in een cel doorbrengen omdat hij zich weigerde aan te sluiten bij een leger dat de overgrote meerderheid van de Gazaanse burgerbevolking heeft verdreven, in minder dan drie maanden tijd tienduizenden van hen heeft gedood en God weet hoeveel anderen heeft verdoemd tot een langzame hongerdood of dood door ziekte. Als de dertig dagen voorbij zijn, kan hij tot nog een straf worden veroordeeld. Sommige Israëli’s die bij eerdere geweldsuitbarstingen voor de dienstplicht bedankten, of die zich in ‘normale’ tijden weigerden aan te sluiten bij een bezettingsleger, werden keer op keer veroordeeld.
Mitnick is niet het soort jonge Israëli dat door de Israëlische pers als held in deze oorlog zal worden bestempeld. Maar dat is wel precies wat hij is.
Ben Burgis is columnist bij Jacobin US, adjunct-professor filosofie aan de Rutgers Universiteit en gastheer van de YouTube-show en podcast Give Them An Argument. Hij is auteur van verschillende boeken, meest recent Christopher Hitchens: What He Got Right, How He Went Wrong, and Why He Still Matters.
Vertaling: Tina Hoenderdos
(Beeld: Tal Mitnick, foto van hemzelf)
