Change. Een eenvoudige leus die afgelopen vrijdag in ons land weergalme. Een zeer impopulaire Conservatieve Partij is uit zijn ambt gezet na veertien jaar Groot-Brittannië te hebben verwoest. Onze scholen en ziekenhuizen brokkelen letterlijk af en vrijwel niemand voelt zich beter af. Johnson feestte er tijdens de pandemie op los. Truss verpletterde de economie. En Sunak liet zien hoe wereldvreemd de Tories zijn.
Veel analyses na de verkiezingen zullen zich richten op de pure incompetentie van deze personen. Ze waren verantwoordelijk voor talloze schandalen, van partygate tot corrupte vriendjespolitiek. Maar de woede zit veel dieper. Hun mislukte bezuinigingsagenda heeft onze publieke dienstverlening gesloopt, de armoede vergroot en onze gemeenschappen verwoest.
Het is geen verrassing dat de top drie van zorgen voor de kiezers in deze verkiezing de kosten van levensonderhoud, gezondheid en de toestand van de economie waren.
Er is veel te vieren nu de Conservatieve Partij is verslagen. Van de onmenselijke Rwanda deportaties tot de schandalige anti-stakingswetten, een aantal van hun slechtste beleidsmaatregelen zijn samen met hen naar de vuilnisbak van de geschiedenis verwezen, waar ze thuishoren. Helaas blijft veel van hun nalatenschap intact. Hun giftige racistische cultuuroorlogretoriek maakte de snelle opkomst van extreemrechts mogelijk. De Reform Party heeft veertien procent van de stemmen gewonnen, met vijf parlementsleden onder wie Nigel Farage. Ze werden tweede in veel Labour-kernen en hun invloed zal de komende jaren waarschijnlijk groeien. We hoeven alleen maar over het kanaal te kijken om de gevolgen van de legitimatie van hun retoriek te zien.
Een nadere analyse van de verkiezingsuitslag laat zien welke uitdagingen ons te wachten staan. De opkomst bij deze algemene verkiezingen was slechts 59,4 procent – de op één na laagste sinds de Tweede Wereldoorlog. Labour heeft een verpletterende overwinning behaald met slechts 34 procent van de stemmen en de partij staat niet alleen voor een stevige uitdaging van Farage’s Reform Party, maar ook van de Greens en onafhankelijke kandidaten.
Labour heeft gelijk als ze zeggen dat ze een puinhoop erven. Maar ze hebben ongelijk als ze doen alsof ze er niets aan kunnen doen.
De Greens hebben aanzienlijke steun gekregen met vier parlementsleden en zijn in tientallen districten ook tweede geworden na Labour. En Labour verloor vijf voormalige bolwerken aan onafhankelijke kandidaten, die onder andere profiteerden van een golf van woede over Labours afschuwelijke Gaza-standpunt. Van Bradford West tot Bethnal Green en Bow zijn enkele van de veiligste zetels van de partij marginale kiesdistricten geworden. Kiezers kunnen niet als vanzelfsprekend worden beschouwd en politici zullen veel harder moeten werken om het vertrouwen van onze gemeenschappen te winnen.
Het is overduidelijk dat een holle technocratische, managerialistische agenda de partij – ter linker en ter rechter zijde – de komende jaren in de problemen kan brengen. Van huisvesting tot gezondheidszorg: nu is het een Labourregering die de meervoudige crises waar Groot-Brittannië voor staat moet oplossen – en een Labourregering die verantwoordelijk zal worden gehouden als ze dat niet doet. Dit betekent dat de in diskrediet geraakte fiscaal conservatieve benadering van onze publieke sector overboord moet. Vasthouden aan hetzelfde Tory belasting- en uitgavebeleid dat ons in de eerste plaats in deze puinhoop heeft gebracht, is een ramp in wording.
Labour heeft gelijk als ze zeggen dat ze een puinhoop erven. Maar ze hebben ongelijk als ze doen alsof ze er niets aan kunnen doen. Er is een luid weerklinkend mandaat voor transformatieve verandering. Labour heeft een historische kans om kinderen uit de armoede te halen, om te zorgen voor de investeringen waar dit land zo naar snakt en om onze publieke dienstverlening te repareren.
Het is de taak van onze beweging om ervoor te zorgen dat Labour zijn beloften nakomt. Dat betekent dat we het moeten opnemen tegen de lobbyisten van het bedrijfsleven die er al in geslaagd zijn om het beleid van Labour inzake werknemersrechten af te zwakken en dat we ons moeten blijven organiseren op de werkvloer en in onze gemeenschappen. Van solidariteit met Palestina tot salarissen in de publieke sector, er liggen nog genoeg veldslagen in het verschiet. Tribune zal blijven samenwerken met Labour-parlementsleden, vakbondsleden en gemeenschapsorganisatoren om te pleiten voor gedurfd en ambitieus beleid om het land te transformeren.
We hebben het einde van de Tory-regering gezien. Laten we nu het einde van de Tory retoriek en beleid zien. Kiezers willen verandering. Als Labour daar niet in slaagt, zullen ze hun heil elders zoeken.
Tribune is ons Britse zusterblad. Dit artikel werd namens hun voltallige redactie geschreven.
Vertaling: Tina Hoenderdos
